ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

τοπικά θ΄: H Θέση της Φύσης στην Ελληνική Κοινωνία και Πολιτική

Το ζήτημα του περιβάλλοντος συνιστά ένα από τα επίκεντρα του κοινωνικού, του επιστημονικού, αλλά και του πολιτικού ενδιαφέροντος στο τέλος του εικοστού αιώνα. Καταστροφές όπως το Τσερνομπίλ, ή πιο πρόσφατα η συ­ζήτηση για την τρύπα του όζοντος και ο πανικός σχετικά με τη νόσο των τρελών αγελάδων, αποτελούν ελάχιστα μόνο παραδείγματα τα οποία επιβεβαιώνουν την άποψη ότι ο τεχνικός, βιομηχανικός πολιτισμός παράγει προβλή­ματα ανάλογης σοβαρότητας με εκείνα που επιλύει. Για πρώτη ίσως φορά στην ιστορία του πολιτισμού ο άνθρω­πος βρίσκεται τόσο κοντά στην πιθανότητα να καταστρέψει τον πλανήτη στον οποίο ζει μέσα από τις δικές του αποφάσεις και τον δικό του τρόπο ζωής.

Η συνειδητοποίηση του γεγονότος αυτού οδηγεί στον αιώνα μας, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη της σύγχρονης επιστήμης της οικολογίας, στην αφύπνιση της κοινής γνώμης και την ίδρυση ισχυρών περιβαλλοντικών Μη Κυβερ­νητικών Οργανισμών, στην αναγνώριση της ανάγκης άρθρωσης νέων προσεγγίσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, αλλά και στην ανάδειξη ενός ολόκληρου πεδίου Πράσινης φιλοσοφίας, ιδεολογικών ζυμώσεων και πολιτικής δρά­σης. Γύρω από όλα αυτά τα ζητήματα διεξάγεται, εδώ και είκοσι περίπου χρόνια, έντονος διάλογος, ιδίως στη Δυ­τική Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι η αρχική καταστροφολογία ή και, αντί­στροφα, ο φιλοσοφικός, πολιτικός και επιστημονικός ουτοπισμός δίνουν σταδιακά τη θέση τους σε περισσότερο νηφάλιες προσεγγίσεις των εξεταζόμενων θεματικών.

Στην Ελλάδα, παρά τις πολλές αξιόλογες προσπάθειες, δεν έχει λάβει ακόμα χώρα μια οργανωμένη, διεπιστημονική και ώριμη συζήτηση για τη θέση της φύσης στην ελληνική κοινωνία (κοινή γνώμη, επιστημονική και εκπαι­δευτική κοινότητα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, φορείς της πολιτείας κλπ.), στον ελληνικό φιλοσοφικό στοχασμό και το χώρο της πολιτικής. Είναι όμως παρήγορο το γεγονός ότι σήμερα που αναπτύσσεται ο διάλογος αυτός έχουμε όλοι στη διάθεση μας πρόσφατες θεωρητικές και εμπειρικές προσεγγίσεις (από τη θεωρία του ρίσκου του Beck μέχρι την εμφάνιση της οικολογίας του Χάους) που μπορούν να μας βοηθήσουν σημαντικά στον απολογισμό της ελληνικής εμπειρίας, στη χαρτογράφηση του παρόντος και στον οραματισμό του μέλλοντος. Το εργαστήριο των τοπικών φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα forum για την εδραίωση και περαιτέρω ανάπτυξη του διαλόγου αυτού.

Το εργαστήριο αρθρώνεται γύρω από τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:

  1. Φυσικές Επιστήμες: Κατασκευές της ελληνικής φύσης
  2. Περιβαλλοντική Προστασία: Η δράση των Μ.Κ.Ο., η ανταπόκριση της κοινής γνώμης και το κράτος
  3. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
  4. Φιλοσοφία: Η φύση στην ελληνική φιλοσοφία και οι ελληνικές εκδηλώσεις των ρευμάτων της πράσινης φιλοσοφίας
  5. Πολιτική: Οι περιπέτειες του Πράσινου κινήματος και κόμματος στην Ελλάδα, συμπεράσματα και προοπτικές